Friday, December 15, 2006

Homo Homini Lupus

Εχτές παρακολούθησα μια απ' τις καλύτερες ταινίες των τελευταίων - κατά τη γνώμη μου - ετών. Το γερμανικό Η Ζωή των Άλλων. Αναφέρεται στο πρώην ανατολικό Βερολίνο στις αρχές του 80 - στην ανάμειξη της Κρατικής Ασφαλείας στα προσωπικά όλων των πολιτών, στη λογοκρισία της κομμουνιστικής περιόδου σε όλους τους τομείς, στη διαφθορά σε όλα τα κλιμάκια της κοινωνίας και γενικά στο επιτυχημένο "επαναστατικό" καθεστώς.
Εκτός από τη συγκλονιστική πλοκή, τις ερμηνείες ή τις θανατηφόρες ατάκες, η ταινία με έβαλε δυστυχώς και σε σκέψεις.
Θα ήταν εύκολο να πούμε "μαλάκες γερμανοί, κωλολαός, τον έχουν τον φασισμό στο αίμα τους κτλ". Εντάξει έχουν μια ιδιοσυγκρασία που "σηκώνει" ακρότητες αλλά μέχρι εκεί. Φοβάμαι ότι τελικά "ο φόβος φυλάει τα έρμα", δε πα να σαι στο Βερολίνο, στην Αθήνα, στη Νέα Υόρκη η στη Ζιμπάμπουε. Ότι σχεδόν όλοι μας - αφήνω ένα μικρό ποσοστό απ' έξω αυτών που αγωνίστικαν - είτε αυτό έγινε μπροστά στα τανκς του πολυτεχνείου, πάνω στο τείχος του Βερολίνου, ή μπροστά στο βρωμόξυλο του Πινοσέτ.
Η συντριπτική πλειοψηφία όμως δε θα λειτουργούσε και πολύ διαφορετικά αν είχαμε πάνω απ' το κεφάλι μας μια Stasi, έναν Hitler, ένα Bush (όχι δε θα τη γλύτωνε), έναν Πινοσέτ ή έναν Πατακό.
Και φοβάμαι - μιας και το παρελθόν δε κατάφερε να με διαψεύσει - ότι ούτε το μέλλον θα τα καταφέρει να αποδείξει ότι είμαστε ένα έντιμο, δημοκρατικά σκεφτόμενο, αλτρουιστικό ζωάκι. Ακόμα θηρία είαμστε, χωρίς προβιές βέβαια, αλλά με την ίδια ψυχοσύνθεση. Έτοιμοι πάντα να εκμεταλλευτούμε την εξουσία που μπορεί να μας δοθεί για να τα κονομήσουμε, να πηδήξουμε και να ξεπαστρέψουμε τους "αντιπάλους" μας στο δρόμο της επιβίωσης. Και όσοι δεν αποκήσουν εξουσία θα τη φοβηθούν, θα το βουλώσουν, θα καρφώσουν τον γείτονα αν χρειαστεί και μια χαρά θα προσαρμοστούν. Γι' αυτό κανένας κομμουνισμός κύριε Marx δε θα μπορούσε ποτέ να σταθεί ακέραιος, γιατί θα απετούσε από μας να μην είμαστε θηρία αλλά άνθρωποι. Και κανείς μας σχεδόν δεν είναι.
Δυστυχώς εν τέλει ούτε ο Marx ούτε ο Adam Smith ούτε ο Αλογοσκούφης το πιάσανε το νόημα.
Μόνο ο Δαρβίνος.

1 Eριξαν νερό στο mogwai:

Anonymous said...

Σωστά τα λες, δυστυχώς! Γι αυτόν ακριβώς τον λόγο απέτυχε κι ο σοσιαλισμός, θαυμαστή θεωρία και μακάρι να μπορούσε να λειτουργήσει! Αλλά πώς να διδάξεις σ' έναν λύκο (πολύ περισσότερο πολλούς λύκους...) κοινωνική δικαιοσύνη! Αν ο άνθρωπος δεν φτάσει σ' ένα επίπεδο συνειδητοποίησης που μόνο η μακρόχρονη παιδεία μπορεί να πετύχει, δεν μπορεί να γίνει σοσιαλιστής. 'Εφυγε ο εμπνευσμένος Λένιν κι οι διάδοχοι-λύκοι έπεσαν με τις μουσούδες ολάνοιχτες στο φαΐ και στην κατασπάραξη! 'Ισως (θέλω να ελπίζω) σε μερικές χιλιάδες χρόνια, αν δεν εξαφανιστεί το είδος, η εξέλιξη να φέρει τον άνθρωπο στο επιθυμητό επίπεδο. Λέω ίσως!